‹Meckerer, die man gerne hat – Testas diras simpaticas – Animali tanti carpicciosi quanto amabili›. Gia il suttitel dat perditga da las duas qualitads centralas da la publicaziun: da si’affecziun resentida per ils pli divers aspects dal mund da las chauras e da ses gust vi da la plurilinguitad.
La broschura ch’è vegnida edida da l’Associaziun grischuna d’allevament da chauras fa l’impressiun d’esser resortida d’in brainstorming ordvart differenzià. Ella infurmescha a moda generala davart la biologia da la chaura; ella ‹chatscha il nas› en divers uigls d’elevaturs grischuns, ma tracta er aspects chantunals e naziunals; ella tematisescha la muntada culturala da la chaura e sia preschientscha en paraulas, ditgas e legendas; ella infurmescha davart l’evoluziun da la chaura, sia parentella e las diversas razzas; ella tracta l’istorgia da ses allevament en il Grischun cun tut il si e giu tras ils tschientaners; ella tematisescha aspects da la politica da l’agricultura, da la sanadad da l’animal, da sia tegnida en chasa e si d’alp; ed ella preschenta ils divers products che derivan da la chaura e lur commerzialisaziun. Ditg curt: I na dat strusch in aspect u ina dumonda areguard la biologia da la chaura, ses allevament e sia muntada per l’uman che na vegniss betg tractà en la broschura.
Tranter auter vegn’ins a savair ch’ils allevaturs da chauras da la Svizra han promovì gia baud la producziun da latg. Las chauras svizras eran perquai fitg dumandadas a l’exteriur. En ils onns 1871 fin 1920 èn vegnidas exportadas en total radund 120 000 chauras en differents pajais. La Svizra vala perquai sco tgina da l’allevament da chauras da latg insumma. E questa tradiziun cuntinuescha, surtut cun reguard a regiuns muntagnardas cumparegliablas cun quellas en las Alps svizras:
«Era a l’exteriur èn las chauras svizras sa cumprovadas sut cundiziuns extremamain diras. Cun l’exportaziun d’in grond contingent en la Corea dal Nord han ins cuntinuà il 2003 e 2004 cun la tradiziun d’exportar chauras svizras.»
Als realisaturs da l’exposiziun ambulanta a chaschun dal giubileum da 20 onns da l’Associaziun grischuna d’allevament da chauras èsi vairamain reussì da preschentar in exempel da parada per in’intermediaziun cumplessiva da la tematica tractada – e quai bain chapì ultra da l’applicaziun consequenta ed exemplarica da las trais linguas chantunalas. Ils texts e maletgs promovan il plaschair dals elevaturs da chauras sezs per lur professiun e porschan pussaivladads d’identificaziun multifaras; ed els infurmeschan e sensibiliseschan la vasta populaziun per il mund fascinant da quest animal da niz e restan accessibels en furma da la broschura er sur l’onn giubilar ora. Per duvrar in term a la moda pudess ins discurrer qua d’in project persistent par excellence.
| Indicaziuns bibliograficas Autur(a): Mattli Hunger e.a. Titel: Fascinaziun chaura – testas diras simpaticas Editura: Associaziun grischuna d’allevament da chauras Onn da publicaziun: 2005 Dumber da segns: ca. 14 000 (60 p.) Links Preschentaziun Cumprar Emprestar |
MAGLIACUDESCHS 
