‹12 istorgias per curaschi civil› sa numna il suttitel da quest cudesch ch’è vegnì edì il 2002 da la Lia Rumantscha (versiun tudestga: ‹Mut im Bauch›, 2000). Ils raquints da divers(a)s autur(a)s sa drizzan ad in public giuvenil a partir da ca. 12 onns e duain far curaschi da dir ‹na› en cas da malgiustia.
Sco edituras dal cudesch firmeschan Gudrun Likar e Britta Groiss. Tar la chasa editura Ueberreuter a Vienna han ellas edì ensemen in’entira retscha da cudeschs. La paletta da quels tanscha da relaziuns tranter amias (‹Beste Freundin – schlimmste Feindin›, 1999) e l’emprima amur (‹Prickeln auf meiner Haut: 10 Geschichten über das erste Mal›, 1999) fin a temas che fan snuizi (‹Grauen, Grusel & Co.: 12 Geschichten für schaurige Stunden›, 2001) u che fan chaud enturn il cor (‹Weihnachten ganz wunderbar. Ein literarischer Adventskalender›, 2005). Tranter las publicaziuns numnadas han Likar e Groiss edì trais cudeschs che tractan las tematicas curaschi civil (Wut im Bauch. 12 Geschichten über Zivilcourage, 2000), rassissem (‹Du bist nicht wie wir. Geschichten vom Anderssein›, 2001) ed extremissem da dretga ‹Rechtsherum – wehrt euch! Geschichten vom Wegsehen und Hinsehen›, 2001).
Il cudesch ‹Curaschi per dudesch› cuntegna dudesch raquints da dudesch differentas auturas ed auturs. Quels sa laschan attribuir a las suandantas tematicas: Da skinheads e rowdys; amicizia, amur e famiglia; temp da guerra; esters/rassissem; violenza en relaziuns ed a chasa.
In exempel furma il raquint ‹Curaschi en il venter› da Jürg Hagemann. En il center da quel stat Tom, in giuvenot zaclin e temelitg. En la metro vegn el mulestà d’ina banda da rowdys. Tom fa bunamain en las chautschas da la tema. Ma tuttenina entra in mattatsch anc pli giuven e temelitg ch’el – ed ils rowdys sa drizzan vers il segund mattatsch ed al tractan anc bler pli maltschec:
«Il mattatsch guardava mo tementà sin la banda ch’era sa rimnada enturn el e rieva a moda beffegianta. Gea, la banda aveva daditg remartgà quai che Tom n’aveva betg vis: igl era finì cun il curaschi dal mattatsch. Uss avevani el là, nua ch’i levan. El seseva plain tema, laschava pender las spatlas, giugava gnervus cun sia detta ed aveva las larmas en ils egls – el era en ils mauns da quests rowdys sco avant Tom.»
E tuttenina daventa Tom conscient ch’el è il sulet che po gidar – che sto gidar. In sbratg starmentus che va tras pel ed ossa tuna tras il cumpartiment. Era quai sia vusch? Senza ponderar ina secunda tira el il mattatsch cun sai, fulla via tras ils corps gross ed ostils e sorta, sdrappond l’auter davos sai, gist avant ch’il tren partia puspè. Il curaschi en il venter aveva stgatschà la tema.
Indicaziuns bibliograficas Autur(a): Div. autur(a)s Titel: Curaschi per dudesch. 12 istorgias per curaschi civil Chasa editura: Lia Rumantscha (Ueberreuter) Onn da publicaziun: 2002 Dumber da segns: ca. 192 000 (144 p.) Links Preschentaziun Cumprar Emprestar Unitads didacticas |