Istorgias da l’internet

Mamma, bab, Seba, Julia, Max e tat èn ils Websters – «ina famiglia sturna tut normala». E perquai èn els er confruntads en l’internet cun in u l’auter privel ch’ins faschess meglier d’evitar. Bun ch’ils Websters crodan per nus en las traplas ed ans mussan uschia co evitar quellas…

SGUARD A L’INTERN

Ch’igl ha lieu actualmain ina revoluziun digitala, cumparegliabla en sia muntada be cun la derasaziun da la stampa dal temp da Gutenberg – quai bain nagin che vuless metter en dumonda. Ma dapertut là nua che s’avran novas portas e sa porschan novas pussaivladads da far gudogn, sa preschentan er quels che vulan far maldiever dals novs meds, che vulan engianar e sa patrunar da documents u dals daners dad auters…

Damai che computer, smartphone ed internet penetreschan en uschè vastas parts da nossa sfera privata, sa tracti qua d’ina tematica che pertutga tuts e tut, dal teenager fin al tat, dals gamers a l’online banking, da la fotografia, sur l’e-mail fin a las medias socialas. E damai che tut è anc relativamain nov e nunexperimentà èsi magari er lev da cugliunar quel u l’auter ch’agescha savens da buna fai.

Las instanzas publicas èn conscientas ch’i basegna qua ina protecziun dal consument e dal burgais. E che questa tematica seriusa e sitga sa lascha er intermediar a moda ludica e divertenta mussa bain nagina publicaziun meglier che las ‹Istorgias da l’internet›. I sa tracta dal resultat d’in partenadi insolit da divers posts da la Confederaziun e dals chantuns. Cun istorgias en furma da comic duai vegnir rinforzada la segirezza e la confidenza da la populaziun en l’utilisaziun da las tecnologias d’infurmaziun e communicaziun odiernas.

L’emprima versiun da la broschura datescha dal 2010. Gia il 2015 è cumparida ina versiun extendida e dissegnada dal tuttafatg da nov. En quella fan ils commembers da la famiglia dals Websters l’experientscha dals rampigns e craps da stgarpitsch dad internet, smartphone & co. Ed els dian da sasezs:

«Nus essan sincers, sch’i sa tracta da l’internet. Pertge che là essan nus preschents sco bleras autras famiglias – ed er sco blers canagls, tschuffatschs ed autras figuras fustgas. Prendai perquai serius nossas istorgias. Per che vossas excursiuns en l’internet n’hajan betg consequenzas negativas per voss spiert u per vossa bursa!»

Ils temas che vegnan tractads sa laschan resumar suandantamain:

• Permetta l’access ad infurmaziuns privatas (p.ex. sin facebook) mo ad amis.
• Sajas precaut, sche ti discuteschas cun ina persuna, ma sche ti n’enconuschas betg anc sia vaira identitad.
• Controllescha avant mintga download ch’il purschider saja segir.
• Tschertas fotografias na duess’ins betg publitgar en las medias socialas: las circumstanzas da vita sa midan, las fotografias restan dentant per adina en las raits socialas.
• Na trametta mai tes pled-clav per e-mail, er sche ti has l’impressiun ch’ina interpresa da confidenza t’haja dumandà da far quai.
• Ta drizza ad ina persuna da tia confidenza u ad in post spezialisà, sche ti es pertutgà da cybermobing (davart questa tematica cf. era qua).
• Controllescha – per tia segirezza – adina la url da la pagina d’internet e ses possessurs (da vesair en l’impressum). Legia conscienziusamain las cundiziuns generalas da fatschenta, avant che ti empostas insatge, en spezial sch’i n’è betg la pagina d’internet dal vendider uffizial.
• Na cundivida betg tia vita intima cun persunas estras. Na trametta mai fotografias u videos indecents da tai ad ina persuna che ti has gist pir emprendì ad enconuscher en l’internet, er sche ti crais d’avair scuntrà l’amur da tia vita.
• En spezial en l’internet datti offertas ch’èn memia bellas per esser vairas. Sajas precauta u precaut, sche ti vuls cumprar in artitgel da marca per in pretsch fitg favuraivel.
• En forums online, nua ch’ils utilisaders èn per regla anonims, ta participescha a discussiuns mo, sche quests forums correspundan a tia vegliadetgna. Dovra adina in pseudonim che n’ha da far nagut cun tes vair num.
• Controllescha (tar gieus) avant l’installaziun, sch’igl exista mo in’app cun cumpras integradas. Ta decida uschiglio plitgunsch per in’app che custa insatge al cumenzament, ma che metta a disposiziun tut las funcziuns. A la fin è quai per tai savens pli bunmartgà.
• Ozendi barattan persunas inamuradas pli e pli savens fotografias e videos privats (da sai bluts u indecents) sin via electronica. Displaschaivlamain na duran betg tut las relaziuns d’amur en perpeten – cuntrari a las datas publitgadas en l’internet, sche quellas na vegnan betg stizzadas.
• Gioga mo durant in tschert temp davant il monitur e prenda temp per autras activitads. Igl è meglier da giugar en gruppas e betg sulet davant il computer u davant la consola da gieus. Fa activitads corporalas e guarda da mangiar, da baiver e da durmir avunda, per che betg ti na sajas a la fin ‹game over›.
• En l’internet chattas ti cussegls medicinals e schizunt medischinas ‹miraculusas› per survegnir musculs pli gronds u per far dietas. Savens sa tracti dentant da cugliunarias. Plinavant poi esser ch’ils medicaments n’èn betg permess en Svizra, e per tals scumonds datti probablamain buns motivs.

Indicaziuns bibliograficas Autur(a): Confederaziun svizra Titel: Istorgias da l’internet Onn da publicaziun: 2010/2015 Dumber da segns: 36 000   Links Versiun online Broschura 2015   Preschentaziun, part 1   part 2 Broschura 2010   Preschentaziun