En questa rimnada da columnas reflectescha Catrina Waldegg davart si’atgna vita sco giuvna dunna e davart la convivenza umana en tut sias fassettas. Igl èn quai texts che pledentan tuttavia betg mo auters giuvenils a la sava tranter adolescenza ed ils emprims pass sin atgnas chommas.
Dapi il schaner 2010 cumpara en ‹La Quotidiana› ed en la ‹Südostschweiz› mintg’emna la columna ‹Convivenza›. L’idea da la columna è da render attent a la varietad linguistica dal Grischun e d’er confruntar ils lecturs da lingua tudestga cun las ulteriuras linguas chantunalas. Da temp en temp vegn la columna scritta d’in(a) represchentant(a) dal Grischun talian u schizunt en in dialect gualser; ma per ordinari tutga il spazi da la columna a Rumantschas e Rumantschs. Igl èn quai umens e dunnas da tuttas vegliadetgnas che represchentan las pli differentas regiuns sco er occupaziuns professiunalas e curs da la vita fitg variads. Sco tratg communabel cumparan tut las columnas en rumantsch grischun; ultra da quai vegnan ellas accumpagnadas d’in glossari che duai simplifitgar la lectura a persunas na rumantschas.
L’emprima represchentanta da la generaziun giuvna entaifer las columnistas ed ils columnists è stada Catrina Waldegg. Ella è naschida l’onn 1990 e creschida si a Savognin. Là ha ella frequentà la scola rumantscha, entant ch’ella discurriva a chasa tudestg. Silsuenter ha ella fatg la matura bilingua a la Scola chantunala ed ha cumenzà, suenter in onn pausa, ses studi universitar. Da quel temp derivan sias quindesch columnas ch’ella ha scrit tranter il schaner 2010 ed il settember 2011.
Sco las ulteriuras auturas ed auturs è er Catrina Waldegg sa tegnida per part tematicamain vi dal motto da la convivenza linguistica. Uschia pledeschan ses texts per mussar colur a favur dal rumantsch, tematiseschan sia biografia linguistica u cumpareglian la Svizra multilinguala e multiculturala cun ina cuminanza d’abitar. Ma la gronda part dals texts tractan la convivenza umana en general, e quai or da la perspectiva frestga e mirvegliusa da la giuvna dunna – che guarda per part enavos sin ses onns d’uffanza ed adolescenza, che reflectescha ses emprims pass sco giuvna creschida e che «sa lascha magari pender e guarda ils nivels» reflectond davart la vita e la natira umana en general:
«Damai, na savain nus vairamain betg tge far cun il temp, sche nus avain ina giada quest temp ch’è uschè ina raritad? Na savain nus betg tge cumenzar cun nus sezs, cura che nus n’avain nagina obligaziun e nagina distracziun? Pertge betg simplamain guardar ils nivels u be tadlar musica ch’ins n’ha gia ditg betg pli udì. Tgi di ch’il temp che nus avain sto vegnir utilisà 100 pertschient? Tgi di che sa laschar pender na saja betg bun? N’èsi betg gist quai che fa vegnir ins uschè malcuntent, sch’ins na sa gnanca pli far nagut?»
En quest tun èn er tegnidas las ulteriuras contribuziuns cun titels sco ‹Ils giuvens d’ier èn ils vegls d’oz›, ‹È la vita in gieu? Co ir enturn cun dischillusiuns›, ‹Mintga uman ha pliras persunalitads›, ‹La famiglia tschernida› u ‹La vita n’è nagin’autostrada›.
| Indicaziuns bibliograficas Autura: Catrina Waldegg Rubrica LQ/SO: Columna ‹Convivenza› Titel (da l’ediziun digitala): Sa laschar pender e guardar ils nivels Onn da publicaziun: 2010–11 / 2012 (e-book) Dumber da segns: 44 600 Links Telechargiar sco e-book |
MAGLIACUDESCHS 
