La varietad linguistica e culturala cumpiglia dapli che mo la lingua e las activitads en connex cun quella en las differentas regiuns. Tar questas caracteristicas culturalas variadas, savens betg verbalas e fitg impurtantas per l’identitad, tutgan er las numerusas spezialitads culinaricas da la Svizra.
Per intermediar la diversitad linguistica e culturala d’ina regiun datti diversas pussaivladads – bain la pli gustusa è quella dal viadi culinaric. Che quai funcziuna fitg bain mussan divers exempels che tanschan da la Rumantschia resp. dal Grischun fin a las differentas cuschinas da las regiuns da l’ARGE ALP resp. da las minoritads linguisticas en l’Europa (cf. il dossier a la fin da questa contribuziun).
Uschia na fai betg surstar che divers projects emprovan er da pledentar l’avischinaziun da las quatter linguas e culturas svizras tenor il proverbi ‹Ina buna cuschina nutrescha l’amur› . In exempel per uffants e giuvenils furma il project ‹4 linguas sco dessert› ch’è vegnì realisà da SRF MySchool (cf. qua). Ed in ulteriur, che stat en il center da questa preschentaziun, porscha il Forum Helveticum sin sia homepage ed è er vegnì transfurmà en in cudesch digital.
La rimnada da recepts – enconuschents e main enconuschents – è gruppada tenor las quatter regiuns linguisticas è sa preschenta sco suonda:
- Svizra tudestga: Basler Mehlsuppe, Bündner Gerstensuppe, Lötschentaler Linsensuppe, Berner Platte, Geschnetzeltes nach Zürcher Art, Appenzeller Chäsmaggarone, Aargauer Rüeblitorte, Glarner Birnbrot.
- Svizra franzosa: Potée fribourgeoise, Omble chevalier, Raclette valaisanne, Gâteau de Vully.
- Svizra taliana: Coniglio arrosto alla ticinese, Ossi buchi alla ticinese, Torta di pane alla ticinese, Zabaione ticinese.
- Svizra rumantscha: Capuns, Plain in pigna, Tuorta da nusch.
A l’emprima egliada para la Svizra tudestga d’esser in pau surrepreschentada. Ma resguardond la grondezza dal territori e da la populaziun da las quatter regiuns linguisticas, è la schelta tuttavia equilibrada. E las autras trais regiuns na dovran tuttavia betg sa zuppar cun lur spezialitads culinaricas, sco che mussa la preschentaziun dal raclette che lascha sentir ina tscherta superbia ch’è tuttavia giustifitgada:
«In recept sco tal na dovri betg – raclette n’è gea nagut auter che chaschiel luentà. Nus cumprain in grond toc chaschiel – il meglier gist ina mesa magnucca. La vart tagliada dal chaschiel tegnain nus encunter ina funtauna da chalur: per exempel encunter in furnel da raclette ubain directamain encunter il fieu avert dal cheminé. Uschespert ch’ina fina stresa è luada, sgrattain nus quella cun agid d’ina paletta u d’in cuntè lad directamain sin in taglier prestgaudà. Ultra da las variantas numnadas èn er las pitschnas padellas da rechaud ch’ins po utilisar directamain sin maisa adattadas per luar chaschiel da raclette.
Independentamain da la varianta che Vus elegiais per preparar questa spezialitad da chaschiel vallesana – accumpagnà vegn il raclette mintgamai da tartuffels cun paletscha, da cornichons, cucumeras en aschieu, pitschnas tschagulas en aschieu u mixed pickles. En pli na dastga il mulin da paiver betg mancar e sa chapescha in bun vin alv! Pertge ch’il Vallais è gea surtut in’enconuschenta regiun da viticultura cun blers buns vins alvs e cotschens.»
Tge resti anc da dir? Bun appetit!
Indicaziuns bibliograficas Autur(a): Forum Helveticum Titel: En cuschina – Recepts da la Svizra Onn da publicaziun: 2014 Dumber da segns: 20 900 Links |