En la broschura ‹Previsiuns da l’aura: mesirar per anticipar›, ch’è vegnida edida l’onn 2012, infurmescha l’Uffizi federal per meteorologia e climatologia co che MeteoSvizra gudogna ed elavura las datas meteorologicas e co che vegnan fatgas las previsiuns da l’aura.
Or da las medias, or da la vita da lavur u or da las experientschas persunalas enconuschan ins ils fenomens: In stemprà blochescha il traffic aviatic, glatsch porta caos sin las vias, l’excursiun da la fin d’emna dat en l’aua. L’aura determinescha nossa vita considerablamain. Per savair cura prender in paraplievgia u ina giacca d’enviern cun sai ans fidain nus da las prognosas da l’aura. Co dentant vegn fatga ina previsiun? A questa ed autras dumondas dat la broschura da MeteoSvizra scleriment. Las quatter parts principalas tractan las suandantas tematicas (tenor il text da pressa da MeteoSvizra):
Mesirar ed observar: Per pudair predir l’aura dals proxims dis ston ils meteorologs l’emprim enconuscher las cundiziuns actualas. Per quest intent mesiran els en differentas dimensiuns: Per l’ina cun las var 100 staziuns terrestras da «SwissMetNet», per l’autra cun profilers da vent, radars e satellits. Uschia vegnan las datas terrestras e las datas atmosfericas integradas egualmain en ils models.
Elavurar datas e models: Las millis da datas furnidas mintga di dals divers instruments da mesirar vegnan suttamessas ad ina controlla da qualitad, ellas vegnan arcunadas, elavuradas e la fin finala integradas en ils models per predir l’aura. Quels calculeschan l’andament da l’aura e gidan considerablamain ils meteorologs a far ina prognosa da l’aura.
Interpretar e preveder: Il meteorolog analisescha ils resultats dals models d’aura. El enconuscha las deblezzas e las fermezzas dals divers models ed als sa valitar correctamain. Per quai cumpareglia el las calculaziuns actualas cun las previsiuns da l’aura e giuditgescha plinavant maletgs da satellits da radars d’aura e da webcams da l’entira Svizra. La precisiun da las previsiuns dependa da la situaziun meteorologica: Sche las cundiziuns da l’aura èn constantas è la prognosa pli simpla e pli precisa che sche l’aura è variabla.
Avertiments e previsiuns spezialas: Prognosas da l’aura portan avantatgs economics, per exempel a las branschas da transport e d’energia. Ultra da quai faciliteschan las prognosas da planisar las activitads dal temp liber e da la lavur. Las previsiuns da l’aura giogan però er in’impurtanta rolla per la segirtad: MeteoSvizra annunzia in alarm en cas da malauras e da precipitaziuns fermas u da navaglias ed analisescha per exempel tar erupziuns da vulcans la direcziun dal vent e po uschia predir cura ch’il nivel da tschendra arriva en Svizra.
Ultra da questas quatter parts principalas cumpiglia la broschura in chapitel introductiv cun infurmaziuns generalas davart l’aura (‹Tge è l’aura?›) ed ina part finala che tracta l’istorgia e l’avegnir da la meteorologia e che dat resposta a dumondas frequentas. Qua in pitschen insatg or dal chapitel che tracta l’istorgia da la meteorologia:
«Considerond la grond’influenza da l’aura sin l’economia, na fai betg surstar ch’ils umans preferissan da far sez l’aura che da predir l’aura stentusamain. Uschia datti per exempel dapi ils onns 1950 experiments da laschar plover ils nivels artifizialmain. Cristals da jodid d’argient vegnan transportads cun agid d’eroplans e da rachettas fin en ils nivels. Ils cristals servan sco scherms da condensaziun per la vapur d’aua e provocheschan uschia la furmaziun da daguts da plievgia. Questa moda da ‹svidar› ils nivels avant grondas manifestaziuns è fitg chara e fitg dispitaivla. Pli probabel vegn l’aura er a far en avegnir tge ch’ella vul.»
| Indicaziuns bibliograficas Autur(a): Uffizi federal per meteorologia e climatologia Titel: Previsiuns da l’aura: mesirar per anticipar Onn da publicaziun: 2012 (en format pdf) Dumber da segns: 50 600 Links Telechargiar la broschura en format pdf Preschentaziun |
MAGLIACUDESCHS 
