Radionucleids da lingias da decumposiziun natiralas èn avant maun dapertut en la crusta da la terra. Sur l’aua sutterrana u sur l’aria po er l’uman vegnir en contact cun questa radioactivitad natirala. Mesiraziuns servan a giuditgar in’eventuala periclitaziun da la sanadad.
Il funcziunament da la trilinguitad en il chantun Grischun
Co sa preschenta la cumpetenza e la pratica linguistica en il Grischun a nivel individual e collectiv? Tge tenutas èn avant maun en la societad envers las differentas linguas (tudestg, rumantsch e talian) e co èn las relaziuns da las differentas gruppas linguisticas tranter pèr?
La varietad da las spezias
Il Museum da la natira è vegnì fundà l’onn 1872. Suenter pliras midadas da lieu han ins inaugurà il 1981 l’emprima exposiziun permanenta en il lieu actual. En la preschenta publicaziun èn cuntegnids ils texts da la nova exposiziun che sa deditgescha a la biodiversitad.
Guid auditiv citad da Cuira
L’idea è uschè simpla sco scheniala: Metter a disposiziun datotecas audio ch’ins po tadlar sur il telefonin e che servan sco guid tras in’exposiziun u tras ina citad… In tal audioguide ha realisà la citad da Cuira, e quai gist en ina dunsaina da linguas. Bel ch’ins ha er resguardà il rumantsch.
Strategia da clima dal Grischun
En sia strategia pertutgant la midada dal clima concentrescha il chantun Grischun l’agir sin 10 secturs. Quels cumpiglian d’ina vart mesiras da protecziun dal clima resp. che servan a reducir l’emissiun da gas cun effect da serra e da l’autra vart adattaziuns sco respostas a la midada dal clima.
Perscrutaziun en il Parc Naziunal Svizzer
Tge fan atgnamain ils guardians e biologs cura ch’els van cun bloc da notizias, laptop u instrument da locaziun tras il Parc Naziunal Svizzer? Per incumbensa da tgi rimnan els datas, tge precis perscruteschan els e cun tge finamira? La revista ‹Cratschla› dat resposta a talas dumondas.
La Passiun da Sumvitg dal temp dal domini franzos 1801
Il giurist Pieder Tuor (1876–1957) n’è betg be stà in’autoritad federala sin il champ dal dretg d’ierta, mabain er in Rumantsch fitg engaschà. In pitschen insatg da ses vast operar porscha ses tractat davart la Passiun da Sumvitg dal 1801 che sa legia sco in veritabel crimi.
La vatga cranzla
Il term ‹cranzla› deriva dal vocabulari puril tradiziunal. El designescha ina vatga cun ina corna largia e sturschida ed en il senn metaforic ina dunna ‹che sa tge ch’ella vul›. En l’enconuschent raquint da Vonmoos èsi però plitost Steivan Paloc che maina sasez per il nas…
Cumportament medical en Surses
En la ‹Crestomazia› èn cumprovads relicts d’ina ‹veglia medischina populara alpina›. Ma fin cura ed en tge furma ha questa savida dal pievel tradiziunala survivì? En ses tractat tschertga Violanta Spinas respostas sin talas dumondas. E chatta tut auters resultats che spetgà.
Or da la vita dal chatschader en Surses
«J. Scarpatetti, Medic à Coira» è inditgà a l’entschatta da quest raquint da chatscha, cumparì l’onn 1896 en las ‹Annalas›. Cun retschertgar in pauet en catalogs e manuals sa lascha eruir baininqual infurmaziun davart vita ed ovra da quest autur che merita da vegnir rescuvert.
MAGLIACUDESCHS 